• Originalni naučni rad
• Pregledni rad
• Prilog
• Prikaz
• Izvornu građu

Radovi mogu biti dostavljeni na crnogorskom, srpskom, hrvatskom, kao i na engleskom, francuskom i italijanskom jeziku.

Rok za predaju radova za broj 1-2/2024 je 15. maj 2024. godine. Časopis će biti publikovan u julu 2024. godine.

Prihvaćeni radovi biće objavljeni u štampanom i elektronskom izdanju.

Ljubazno vas volimo da proslijedite poziv svojim kolegama i studentima.

Prije dostavljanja radova, molimo vas pogledajte naš website www.istorijskizapisi.me kako biste se upoznali sa tehničkim uputstvima i temama našeg časopisa.

Ukoliko imate dodatnih pitanja, molimo vas da se obratite Redakciji putem emaila na istorijskizapisi@gmail.com.

Redakcija časopisa

Istorijski zapisi

U rubrici Članci publikovani su radovi Dragane Kunčer, The World without Women: Gender Issues in the Gesta Regum Sclavorum; Maje Katušić, Tradicionalistički obrasci dubrovačkih useljenika u Kotoru tijekom 18. stoljeća; Dušana Fundića, Suparništvo Austrougarske i Crne Gore u Severnoj Albaniji krajem 19. i početkom 20. veka; Luke Filipovića, Savez komunista Jugoslavije i prvi pokušaj organizacije mediteranske konferencije komunističkih partija Evrope 1967-1968. godine i Ilije Kukobata, Crna Gora u sistemu jugoslovenskog vazdušnog saobraćaja 1930-2006.

U posebnom segmentu Arheologija objavljen je rezultat istraživanja arheologa Dejana Gazivode, Ostaci crkve u Zaljevu.

Rubrika Prilozi donosi radove Janka Paunovića, Status robova (servi, ancille) u kotorskom Statutu (1616, Venecija) i njegov rimsko-pravni uticaj i Milića Dujovića, Manastir Sveta Trojica kod Pljevalja od osnivanja do 1859. godine.

Na kraju, u segmentu Izvori, Miljan Gogić je priredio dokument Prepisi kotorskih isprava iz Lekcionara i Pontifikala Kotorske biskupije u rukopisnim zbornicima arhiva HAZU u Zagrebu.

U rubrici Članci publikovani su radovi Mladena Zagarčanina, Arheologija arhitekture na primjer crkve Svetog arhangela Mihaila na Prevlaci; Mila Bakovića, Arheološka istraživanja lokaliteta Ćaf Kiš; Janka Paunovića, Upotreba mehanizma “checks and balances-a” u kotorskom Statutu (štampan 1616. godine u Veneciji) i Darka Bakića, Sukobi u Donjim Vasojevića avgusta 1912. godine.

Segment Prilozi donosi radove Petra Lekića, Analiza kulta Sv. Trojice na crnogorskim planinama i  Filipa D. Vučetića, Izbori u Knjaževini/Kraljevini Crnoj Gori 1905-1913. godine.

U rubrici Izvori Ivan Laković donosi dokument  General-major Branislav Barjaktarević, Vojna pomoć SAD Jugoslaviji, Arhiv Oružanih Snaga Srbije, Fond II Uprave Generalštaba JNA, nesređena građa, kutija br.21, fascikla III, R-3

U ovom broju dat je i prikaz: Radenko Šćekić, Slavko Burzanović, Boban Batrićević, „Monumenta Montenegrina Vaticana-Konkordat između Svete Stolice i Knjaževine Crne Gore iz 1886. godine”, Ministarstvo kulture Crne Gore, Obod, Cetinje, 2020.

U rubrici In Memoriam Božena Miljić podsjetila je na rad istoričara Branislava Marovića (1933-2022).

U rubrici Članci publikovani su radovi Mladena Zagarčanina, Arheologija arhitekture na primjer crkve Svetog arhangela Mihaila na Prevlaci; Mila Bakovića, Arheološka istraživanja lokaliteta Ćaf Kiš; Janka Paunovića, Upotreba mehanizma “checks and balances-a” u kotorskom Statutu (štampan 1616. godine u Veneciji) i Darka Bakića, Sukobi u Donjim Vasojevića avgusta 1912. godine.

Segment Prilozi donosi radove Petra Lekića, Analiza kulta Sv. Trojice na crnogorskim planinama i  Filipa D. Vučetića, Izbori u Knjaževini/Kraljevini Crnoj Gori 1905-1913. godine.

U rubrici Izvori Ivan Laković donosi dokument  General-major Branislav Barjaktarević, Vojna pomoć SAD Jugoslaviji, Arhiv Oružanih Snaga Srbije, Fond II Uprave Generalštaba JNA, nesređena građa, kutija br.21, fascikla III, R-3

U ovom broju dat je i prikaz: Radenko Šćekić, Slavko Burzanović, Boban Batrićević, „Monumenta Montenegrina Vaticana-Konkordat između Svete Stolice i Knjaževine Crne Gore iz 1886. godine”, Ministarstvo kulture Crne Gore, Obod, Cetinje, 2020.

U rubrici In Memoriam Božena Miljić podsjetila je na rad istoričara Branislava Marovića (1933-2022).

Ovaj dvobroj Istorijskih zapisa posvećen je 80-godišnjici Trinaestojulskog ustanka (13.  jula 1941. godine), jednom od najznačajnijih datuma u istoriji Crne Gore, a po ocjenama u istorijskoj nauci i ,,fenomenu evropske istorije“. Povodom godišnjice izbijanja Trinaestojulskog ustanka, Naučno vijeće Istorijskog instituta 9. jula 2021. godine organizovalo je međunarodnu naučnu konferenciju: ,,1941. u Crnoj Gori: Osamdeset godina od Trinaestojulskog ustanka“.

Pozivu organizatora odazvao se veliki broj naučnih radnika iz Crne Gore i drugih država, o čemu svjedoči i sadržaj ovog, tematskog dvobroja časopisa Istorijski zapisi, u kome su publikovani radovi 28 učesnika Konferencije.

Osim vraćanja u vidokrug naučne pažnje krupnog datuma iz crnogorske prošlosti i unapređivanja rezultata istoriografije, održavanjem Konferencije dat je doprinos njegovanju kulture sjećanja na jedan od krupnih događaja iz istorije Crne Gore u Drugom svjetskom ratu koji je, ukupno uzevši, opredijelio tokove svjetske istorije u drugoj polovini XX vijeka.

Publikovani su sljedeći radovi:

• Radoslav Raspopović, Trinaestojulski ustanak u evropskoj istoriji
• Zoran Lakić, 13-julski antifašistički ustanak u Crnoj Gori 1941. godine ‒ fenomen drugog svjetskog rata
• Dušan Stanić, Uzroci Trinaestojulskog ustanka u Crnoj Gori 1941. godine
• Federiko Godi, Iščitavanje italijanske okupacije kroz biografiju Frančeska Zanija
• Aleksandar Životić, SSSR i pitanje organizovanja oružanog otpora u Crnoj Gori 1941. godine
• Srđa Martinović, Značaj i karakter vojnih operacija u julskom ustanku 1941. godine
• Bojan Jovanović, Prva ustanička puška – Vlado Dapčević
• Filip Kuzman, Cetinjski srez u Trinaestojulskom ustanku
• Nenad Perošević, Nikšićki srez u ustanku 13. jula i antifašističkoj borbi (jul – decembar 1941)
• Vukota Vukotić, Ilegalni rad KPJ u Nikšićkom srezu uoči Trinaestojulskog ustanka 1941. godine
• Žarko Leković, Pljevaljska bitka- uvod u građanski rat
• Slavko Burzanović, „Zeleni partizani”
• Radenko Šćekić, Simbolika 1941. godine i Drugog svjetskog rata u političkom diskursu Crne Gore osam decenija kasnije
• Danilo Kalezić, Framing the 13th of July Uprising: Changing Perceptions in the Historical Perspective
• Dragana Kujović, Ćamil Sijarić, „Oslobođeni Jasenovac”- podijeljena trauma žrtve
• Božena Miljić, Trinaestojulski ustanak i NOP u okupatorskoj štampi na teritoriji Crne Gore tokom 1941. godine
• Tatjana Koprivica, Vizuelna svjedočanstva o italijanskoj okupaciji Crne Gore 1941. godine
• Milica Nikolić, Ženska strana Narodnooslobodilačke borbe u Crnoj Gori
• Mirjana Živković, Muzičko nasljeđe NOB-a
• Draško Došljak, Slika NOB-a u crnogorskoj hodonimiji
• Petar Lekić, Muzej NOB-a na Cetinju
• Anastazija Miranović, Što je nama naša borba dala?
• Ljiljana Karadžić, Anton Lukateli- grafičar i illustratorhroničar NOB-a, skica za portret
• Maša Jovović, Ideja umjetničke slobode Petra Lubarde
• Slavica Stamatović Vučković, Ustanak i revolucija: Memorijalna arhitektura Crne Gore
• Dušan Medin, Dobrila Vlahović, Memorijalizacija Drugog svjetskog rata na teritoriji opštine Budva kroz spomen obilježja sa statusom kulturnog dobra
• Magdalena Radunović, Uticaj Trinaestojulskog ustanka i NOR-a na djela spomeničke arhitekture
• Dobrila Vlahović, Kulturna baština, simbol kolektivnog sjećanja na Trinaestojulski ustanak

U rubrici Članci publikovani su radovi Sava Markovića, Dabri, istaknuti patricijski rod u Ulcinju; Radoslava Raspopovića, O sadržaju rada crnogorskog izaslanika u Beču tokom pripreme Berlinskog kongresa; Galine Ševcove, Sanitarni odredi RDCK u Crnoj Gori za vreme Balkanskog rata (1912-1913); Mila Bjelajaca, Glinski kraj 1938-1941. Strah i zabrinutost Srba za sigurnost i odnos prema vojsci i državi; Rastka Lompara, Prilog istraživanju borbe jugoslovenskih vlasti protiv pokreta Zbor u zemlji i emigraciji 1944–1974 i Borisa Vukićevića, Crnogorski kadrovi u diplomatskoj službi socijalističke Jugoslavije

Segment Prilozi donosi radove  Darije Timofejev, Iz istorije diplomatskih odnosa Rusije i Švedske u XVII v. Na primeru diplomate, špijuna, prebeglice, prevodilaca G. K. Kotošihina i Stanka Jovanovića, Ideje Petra Šobajića o ranosrednjovjekovnom etničkom miješanju u Bjelopavlićima.

U rubrici In Memoriam Olga Pelcer Vujačić podsjetila je na rad profesorke Beograskog univerziteta, Miroslave Mirković (1933-2020).

U rubrici Članci publikovani su radovi Snežane Ferjančić, Rimska vojska na tlu Crne Gore: Epigrafska svedočanstva; Mirka Obradovića, Reke na Balkanu južno od Dunava i severno od Helade u Strabonovoj Geografiji; Miljana Gogića, O povelji Jelene Anžujske za selo Zator (1276-1306); Dorin-Ioan Rus, Considerations sur les anomalies climatiques dans les principautes danubiennes entre 1783 et 1785; Anna Batzeli, Montenegrin volunteers in the Greek War of Independence; Giordano Merlicco, Between old Austria and new foes: Italy and the Yugoslav project (1917-18); Srđe Martinovića, Monopolska, pogranična i finansijska žandarmerija u knjaževini i kraljevini Crnoj Gori.

Segment Prilozi donosi radove  Burhana Čelebić, Stećci Bjelopoljsko-Bihorskog kraja kao materijalni segment nedovoljno istražene kulturno-istorijske baštine i Filipa D. Vučetića, Aneksiona kriza i srpsko pitanje 1908-1909.

U rubrici Izvori objavljen je rad Radoslava Raspopovića, Petar Andrejevič Šuvalov: Bilješke o Berlinskom kongresu

 Cijeli broj Istorijskih zapisa 3-4/2020 možete naći na naslovnu stranu.

U okviru rubrike Godišnjice, povodom šezdeset godina od osnivanja Pokreta nesvrstanih, objavljen je rad prof. dr Lubodraga Dimića , Akcija “Mir” (ili kako je ostvarena “visoka obaveštenost” i “veština predviđanja” političkih poteza učesnika Konferencije šefova država i vlada neangažovanih zemalja u Beogradu septembra 1961. godine).

U rubrici Članci publikovani su radovi Ifigenije Radulović i Snežane Vukadinović, Dokimasija protiv Filona ili o lošim građanima i čestitim strancima; Nemanje Vujčića, Robovi s Jadrana u klasičnoj Grčkoj; Vladimira Tomića, Veze Cetinja i Beograda, Crnojevićki uzori u Beogradskom četvorojevanđelju; Luke Milunovića, Vjenčanje Crne Gore s morem, O slici I. Žmirića u svijetlu arhivskog dokumenta; Saše Kneževića, Crna Gora i Istočno pitanje na kraju XIX vijeka; Petera Mikše i Matije Zorna, Rasparčana Slovenija 1941-1945 na primjeru okupacionih granica; Bogdana Živkovića, Od novog pomirenja do strateškog saveza: odnosi jugoslovenskih i italijanskih komunista od 1962. do Toljatijeve posete januara 1964. godine; Jelisavete Blagojević, “Libijsko proljeće”: fragmentacija patrimonijalne vojske.

Segment Prilozi donosi rad Radenka Šćekića, Hladni rat u novom milenijumu.

U ovom broju objavljeni su i Prikazi Ivan Laković, Branko Bogdanović, dr Radoslav Raspopović, CRNOGORSKO NAORUŽANJE / MONTENEGRIN WEAPONS. Ilustrovana monografija o razvoju pješadijskog naoružanja u Crnoj Gori(1870-1916); Žarko Leković, Budimir Aleksić, IZ PROŠLOSTI CRNE GORE I HERCEGOVINE; Saša Knežević, Slavko Burzanović, CRNA GORA U ITALIJANSKOJ SPOLJNOJ POLITICI 1861-1923; Marek Białokur, Agnieszka Misiurska, Andrzej Nowak Sur l’histoire, pas pour les idiots. Conversations et affaires, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2019, p. 623.À propos d‘un pays trop petit pour être une superpuissance, mais trop grand pour accepter le rôle d‘une petite nation…Quelques réflexions i Vukota Vukotić, Luka Milunović, CRNOGORSKO GLUMIŠTE. Od 19. stoljeća do Prvog svjetskog rata.

Cijeli broj Istorijskih zapisa 3-4/2020 možete naći klikom na naslovnu stranu.

Redakcija Istorijskih zapisa

U rubrici Članci publikovani su radovi Gilliane Monnier, Gilberta Tostevina, Gorana Pajovića, Nikola Borovinić, Mile Baković, Nova istraživanja paleolitskog nalazišta Crvena Stijena, istorijski kontekst; dr Antala Molnára, Kavaljer Franjo Bolica (†1653): Kotorski patricij na razdjelnici između Rima, Mletaka i Balkana; Burhana Čelebića, O nekim osmanskim natpisima kod starog Bara; Darka Bakića, Pitanje emigracije osmanskih podanika iz skadarskog i kosovskog vilajeta u Crnu Goru; dr Arpad Hornyak, The Integration of the Délvidék (Southern Parts of the Kingdom of Hungary) into the Administration of the Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes. A Hungarian Perspective.

Segment Prilozi donosi rad Bojana Novakovića, Teritorijalno-upravna organizacija Onogošta (Nikšića) od XV do XVIII vijeka.